''Dumansız'' Şehir Tuba

30 Ocak 2019 Çarşamba

Sigara ile mücadele biraz da yasaklardan geçiyor demek doğru ama, ilginç örnekler de var. Senegal’de 600 bin kişilik bir şehirde sigara kullanımı yasak. İnsanlar da, bu duruma alışmış, pek de şikayetçi olan yok.

Senegal’in Tuba şehrinin hiçbir yerinde sigara içemiyorsunuz

Yeşilay, sigarayla mücadele dernekleri ve çok sayıda resmi ve sivil toplum kuruluşları gibi, Diyanet İşleri Başkanlığı da sigarayla mücadeleye önem veriyor. Yaşamın her alanında sigaraya karşı bir duruş oluşturulması gerektiği ifade edilirken, dinen de, sigara kullanımının kabul edilemez bir durum olduğunun altı çiziliyor. 

Türkiye’de kapalı mekanlarda sigara yasağının bile, pratikte uygulanamayacağı iddia edilmiş, boş bir çaba olarak görenler olmuştu. Ancak, başarılı şekilde uygulandı ve sigara içmeyenler içenlerin dumanıyla zehirlenmekten kurtuldu. Hem de, sigara tüketiminde ciddi bir azalma oldu. Türkiye’den binlerce kilometre uzaktaki bir batı afrika ülkesi Senegal’de, bırakın kapalı mekanı, bir şehrin tamamında sigara kullanımına izin yok. Koca bir şehir, tam bir dumansız hava sahası. 

Bu şehrin kuruluş hikayesi de ilginç. Şeyh Ahmadou Bamba, 1887'de Kur'an-ı Kerim'de "cennet ağacı" olarak adlandırılan "Tuba" ağacından iham almış ve bir ağacın etrafına yerleşim kurmuş. İlk bina, bir eğitim kurumu olmuş. Küçük bir medrese inşa edilmiş. Ardından Tuba Ulu Camii inşa edilmiş. Her yıl eklentiler yapılarak büyüyen 7 bin kişilik Tuba Ulu Cami, Afrika'nın en büyük camilerinden olurken, özerk bir yönetimi olan şehrin nüfusu da 600 bini geçmiş. Fransızların sömürgecilik ve misyonerlik faaliyetlerine direnen ve Senegallilerin İslam'la bağlarını koparmaması için çalışan Şeyh Bamba. Gabon ve Moritanya'ya sürgüne gönderilmiş ancak şehrin büyümesi engellenememiş.

Başkent dakar'ın 200 kilometre doğusundaki kent, müridi tarikatının merkezi olarak biliniyor. Müridilerin kutsal kabul ettiği Tuba'nın en önemli özelliği de hiçbir yerinde sigara, alkol kullanımı, bunların ticaretinin yapılması ve kumar oynanmasına izin verilmemesi. Düzenlemelerin amacı, şehrin sosyal ve manevi havasını korumak. Halk da bir süre sonra, bu yaşamı benimsemiş;

“Belediye hizmetlerinin devletten bağımsız olarak yapıldığı şehrimizde, insanlarının misafirperverliği ve sıcaklığını hemen hissedersiniz. Her tarafı medreseler ve ilim talebeleriyle dolu. Burada tam bir huzur ortamı var.”