“Savaş Barkçin ile Medeniyet Aklı”nda Osmanlı Kurumları ele alındı…
Diyanet TV'de ekranlara gelen “Savaş Barkçin ile Medeniyet Aklı” programında Osmanlı’nın temel kurumları ve günümüze yansımaları ele alındı. Osmanlı Devleti’nin tarihi, medeniyet tasavvuru ve kültürel mirası konuşuldu.
Programa konuk olan Prof. Dr. Feridun Emecen; Osmanlı kurumlarını anlamanın medeniyet kavramını anlamakla doğrudan ilişkili olduğunu söyleyerek, “Osmanlı Devleti’ni sadece askerî başarılarla, idari yapılanmalarla değerlendirmek eksik olur. Asıl dikkat çekici olan, Osmanlı Devleti’nin köklü bir medeniyet tasavvuru üzerine inşa edilmiş olmasıdır. Bu tasavvurun en görünür tezahürü ise kurumlarıdır. Adalet, ilim, infak, merhamet gibi kavramlar kurumsal yapılara dönüşmüştür. İşte bu birikim, Osmanlı’yı bir dünya devleti yapan asıl güçtür.” dedi.
Emecen, vakıf sisteminin bu anlayışın en güçlü örneklerinden biri olduğunu belirterek “Vakıf, bireysel hayırseverliğin ötesinde bir kurumdur. Osmanlı toplumunda vakıf müessesesi, kamunun yükünü hafifleten, sosyal adaleti güçlendiren bir yapıya dönüşmüştür. Bir insan malının bir kısmını vakfederek hayra ortak olurdu. Camiler, mektepler, aşevleri, hastaneler bu sayede ayakta kalmıştır. Bugün hâlâ Anadolu’da bir köyde bile ayakta duran bir çeşme varsa, orada vakıf vardır.” ifadelerini kullandı.
İlmiye sınıfının Osmanlı toplumundaki yerine dikkat çeken Emecen, ilmiye sınıfının kamu düzenini ve toplumsal istikrarı da sağladığını vurguladı. Emecen, şöyle konuştu:
“Medreseler yalnızca din eğitimi verilen yerler değildi. Buralarda hukuk, matematik, astronomi gibi pek çok ilim tahsil edilirdi. Kadılar sadece mahkeme yöneten kişiler değil, aynı zamanda toplumun rehberleriydi. İlmiye, devletin vicdanıydı.”
Toplumsal düzenin sağlanmasında esnaf teşkilatları ve ahilik sisteminin katkılarını da anlatan Emecen, “Bir Osmanlı şehrinde alışveriş yaptığınızda sadece bir mal almazdınız; güzel ahlakı da öğrenirdiniz. Ahilik, bir meslek teşkilatı değil, bir terbiye mektebiydi. Dürüstlük, helal kazanç, kul hakkı gibi kavramlar bu yapı içinde genç yaşlardan itibaren bireylere öğretilirdi. Bu kurumlar sayesinde toplumda güven duygusu pekişti.” ifadelerine yer verdi.
“Savaş Barkçin ile Medeniyet Aklı” her Salı saat 21.00’de Diyanet TV’de…
